ISLAM


 Moslims in Nederland

De islam is een van de wereldreligies die in Nederland vertegenwoordigd zijn. De islam bestaat uit twee hoofdstromingen die ook in Nederland aanwezig zijn: soennisme en sjiisme. De grote meerderheid van de islamieten in Nederland behoort tot de soennitische stroming.


  • Vanaf de 17e eeuw kwamen er vanuit de Indische archipel kleine aantallen moslims naar Nederland. In Nederland zelf werd de islam pas in de tweede helft van de 20e eeuw een stroming van belang. Volgens de Enquête Beroepsbevolking van het CBS beschouwde in 2015 naar schatting 4,9% van de inwoners van 18 jaar en ouder zichzelf als moslim; volgens het SCP, dat naar hetzelfde onderzoek verwijst, zou het aandeel moslims in de categorie vanaf 15 jaar 6% zijn en is het percentage in de jongere leeftijdscategorieën waarschijnlijk groter. Hiermee is de islam na het christendom de grootste religie in Nederland. 

  • Tal

    Tot in 2007 verwachtte het CBS dat het aantal moslims in Nederland de grens van 1 miljoen in 2006 zou passeren. Naar schatting waren er eind 2004 in Nederland 944.000 moslims, waarvan 6.000 autochtone Nederlanders. Daarbij werd het aantal allochtone moslims geschat met behulp van het percentage moslims in het land van herkomst. Bij nieuwere schattingen, die op basis van POLS-enquêtes werden opgesteld, kwam het CBS voor 2005 uit op 877.000 moslims en op 837.000 in 2006. Het aantal moslims daalde daarna verder tot zo'n 825.000 in 2008, Dit is ongeveer 5% van de bevolking. De fluctuaties in de cijfers hangen vermoedelijk samen met de grote betrouwbaarheidsmarges van de steekproeven. Een miljoen moslims zouden er naar verwachting pas in 2022-2023 zijn. Schattingen van het aantal moslims in 2050 lopen uiteen, afhankelijk van de beginwaarden en het toegepaste migratiescenario: in 2017 achtte AtlasBridges een groei tot 15% mogelijk als zich continu vluchtelingencrises zouden voordoen. De algemene teneur van deze onderzoeken is dat het aantal aanhangers van de islam in Nederland groeit. 

47,797

Top-9 moslimlanden van herkomst. Bron: CBS.

Islam & Moslims!

Gegevens van het CBS laten zien dat het aantal inwoners met een niet-westerse migratieachtergrond tussen 2015 en 2020 met 400.000 is toegenomen. Een stijging van 20 procent. Wat betekent dit voor het aantal moslims in Nederland als geheel?

Wat betreft de Nederlandse moslimgemeenschap, deze heeft vanwege de grote etnische diversiteit een grote culturele rijkdom. Nederlandse moslims zijn ook superdivers, dat wil zeggen dat zij naast cultuur en etniciteit ook verschillen in leeftijd, gender, mate en vorm van religiositeit, politieke voorkeur, opleiding, sociale klasse. Nederlandse moslims zijn daardoor niet in één categorie te vangen. 

Nederlandse moslims zijn onderdeel van de Nederlandse samenleving, leveren op verschillende vlakken hun bijdragen en zijn te vinden in vele lagen en (sub)culturen van de bevolking. Zo’n 5 a 7% van de Nederlandse bevolking heeft een moslimachtergrond en de islam is daarmee de tweede grootste religie van Nederland (CBS, 2020; Pew Research Center, 2017).  De Nederlandse moslimgemeenschap is cultureel en etnisch zeer divers. De meeste Nederlandse moslims zijn in Nederland geboren (SCP, 2018). Een groot deel van hen heeft (voor)ouders met een migratieachtergrond. Daarvan zien we ook weer diverse achtergronden; een deel is als expat gekomen (arbeidsmigranten uit voornamelijk Turkije en Marokko), een ander deel heeft een dekolonisatie achtergrond (Indonesië en Suriname). Andere Nederlandse moslims hebben moeten vluchten (bijv. uit Bosnië, Irak, Syrië, Afghanistan, Somalië, Iran, Palestina), en weer anderen zijn voor studie, werk of liefde naar Nederland gekomen. Verder zijn er in Nederland ook moslims met bijvoorbeeld een Indiase, Pakistaanse, Algerijnse, Tunesische, Soedanese, Egyptische, (autochtone) Nederlandse of gemengde achtergrond. Nederlandse moslims hangen ook verschillende religieuze (sub)stromingen of  bewegingen aan. De grootste groep Nederlandse moslims bestaat uit soennieten, maar er zijn daarnaast ook sjiieten, alevieten en ahmadiyya’s. Daarbinnen en daarnaast zijn weer allerlei substromingen, bewegingen, interpretaties en geloofsbelevingen, die kunnen variëren van heel behoudend tot heel vrijzinnig, op verschillende geloofsaspecten en in verschillende combinaties. Er zijn bovendien Nederlandse moslims die zich tot geen enkele (sub)stroming rekenen en er zijn Nederlanders voor wie het moslimzijn enkel een cultureel element van de identiteit is. De Nederlandse moslim is kortom niet in één categorie te vangen. Dat geldt overigens ook voor andere religies in Nederland, zoals het christendom en jodendom, die intern ook heel divers zijn. En als we ver genoeg in de tijd terug gaan, blijkt het overgrote deel van de Nederlanders een migratieachtergrond te hebben. Migratieverhalen herinneren ons aan een gedeeld verleden, met fascinerende en soms ook pijnlijke verhalen, én inspireren ons tegelijkertijd om te geloven in een positieve gezamenlijke toekomst in Nederland.

Share by: